ΡΕΘΥΜΝΟ TΑΞΙΔΙΩΤΙΚOΣ ΟΔΗΓOΣ

ΡΕΘΥΜΝΟ > ΙΣΤΟΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Από τα ευρήματα του Ιδαίου Άντρου φαίνεται πως ο νομός κατοικήθηκε από την Προϊστορική Εποχή. Το Ρέθυμνο είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και της επαρχίας, τρίτη σε έκταση από τις πόλεις της Κρήτης. Απλώνεται στο κέντρο της βόρειας παραλίας του νησιού, πίσω από το λόφο της Φορτέτζας. Έχει διαπιστωθεί ότι η κατοίκηση στο χώρο του σημερινού Ρεθύμνου ανάγεται στους Υστερομινωικούς ή Μετανακτορικούς Χρόνους τουλάχιστον, όπως αποδεικνύεται από λαξευτό τάφο -αυτής της περιόδου-που ανασκάφηκε στο συνοικισμό Μασταμπά, στα νότια περίχωρα της πόλης. Στον ίδιο χώρο αναπτύχθηκε τον 4ο και 3ο π.Χ. αιώνα, η αυτόνομη και ανεξάρτητη πόλη με δικά της νομίσματα, η αρχαία Ρίθυμνα (όνομα που έχει προελληνική προέλευση). Η πόλη άρχισε να παρακμάζει από τον 3ο αιώνα π.Χ. κιόλας, και στα τελευταία Ρωμαϊκά Χρόνια δεν ήταν παρά μια απλή κώμη-χωριό, που εξακολούθησε ωστόσο να υπάρχει στην πρώτη Βυζαντινή Περίοδο (395-824) και στη δεύτερη Βυζαντινή Περίοδο (961-1204), χωρίς όμως να γίνει έδρα επισκόπου.

Σε αξιόλογη πολιτεία άρχισε να διαμορφώνεται το Ρέθυμνο την περίοδο της Βενετοκρατίας (μετά το 1210), όταν οι Βενετοί διασκεύασαν κατάλληλα και σύμφωνα με τις ανάγκες που υπαγόρευε η διεκπεραίωση του διαμετακομιστικού εμπορίου το μικρό λιμάνι του. Το Ρέτιμο (Rettimo), όπως το αποκαλούσαν οι κατακτητές, έγινε από το 1307 έδρα του ρετούρη (Rettore), του Βενετού δηλαδή διοικητή όλης της επαρχίας που είχε πρωτεύουσα το Ρέθυμνο.

Η επιδρομή του 1538 στα βόρεια παράλια της Κρήτης από το ναύαρχο του τουρκικού στόλου και φοβερό πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ανάγκασε τους Βενετούς να οχυρώσουν την πόλη πάνω σε σχέδια που εκπονήθηκαν από το γνωστό αρχιτέκτονα Μισέλ Σανμικλελί, αλλά στην εκτέλεσή τους απλοποιήθηκαν σημαντικά λόγω κόστους. Το 1571 έγινε νέα επίθεση, κατάληψη και λεηλασία του Ρεθύμνου από τα τουρκικά στρατεύματα του Ουλούτζ-Αλή. Η καταστροφή αυτή έκανε φανερή πια την ανάγκη μιας σωστής οχύρωσης, που άρχισε το 1573 στο λόφο Παλαιόκαστρο, στα βόρεια της πόλης. Και αυτή η οχύρωση αποδείχθηκε ανεπαρκής για να αποτρέψει τους Τούρκους που κατέλαβαν το Ρέθυμνο το 1646, ύστερα από πολιορκία 22 ημερών. Κρητικοί και Βενετοί κλείστηκαν στο νέο φρούριο της Φορτέτζας, στα δυτικά του λιμανιού. Ακολούθησε συνθηκολόγηση, αλλά παρά τις διαπραγματεύσεις, ο Χουσεϊν πασάς έσφαξε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Λεηλασίες και σφαγές των χριστιανών έγιναν το 1821 και το 1824. Το 1897 η πολιτεία καταλήφθηκε από ρωσικά στρατεύματα (στο πλαίσιο της προστασίας των μεγάλων δυνάμεων) που έμειναν εκεί μέχρι το 1909. Το Ρέθυμνο, όπως και όλη η Κρήτη, ενώθηκε με την Ελλάδα το 1913.

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη του Ρεθύμνου υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς. Η Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941 και η αντίσταση στους ναζί, με κορυφαία ενέργεια την απαγωγή και τη μεταφορά στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής στην Αίγυπτο του Γερμανού διοικητή Κράιπε, ανέδειξαν για άλλη μια φορά την Κρήτη σαν το νησί που γεννά και γαλουχεί ήρωες.

Μαζεύοντας τα κατάλοιπα του πολέμου, οι Ρεθυμνιώτες κατάφεραν μέσα στα επόμενα χρόνια να ζωντανέψουν ξανά τον πολιτισμό τους. Από τη δεκαετία του 1970, το Ρέθυμνο έχει στηρίξει την οικονομική του ανάπτυξη κυρίως στον τουρισμό, ο οποίος ανθίζει μέχρι σήμερα λόγω της φυσικής του ομορφιάς, των πολλαπλών αξιοθέατων που έχει να επιδείξει αλλά κυρίως λόγω της ζεστής φιλοξενίας που προσφέρουν οι ντόπιοι και για την οποία έχουν πλέον γίνει γνωστοί σε όλη την Ευρώπη.