ΣΚOΠΕΛΟΣ TΑΞΙΔΙΩΤΙΚOΣ ΟΔΗΓOΣ

ΣΚΟΠΕΛΟΣ > ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Σκοπέλου, αυτή που σώζεται μέχρι τις μέρες μας, χρονολογείται από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα και κυρίως από τον 19ο και τον 20ο αιώνα. Με βάση τα μορφολογικά και τα δομικά της χαρακτηριστικά διακρίνονται δύο βασικές κατηγορίες με κύριο σταθμό την απελευθέρωση του νησιού από τους Τούρκους, η λαϊκή και η νεοκλασική αρχιτεκτονική.

A. Η λαϊκή αρχιτεκτονική

Η διαφοροποίηση της Αρχιτεκτονικής των Σποράδων, από αυτή των νησιών του νοτίου Αιγαίου, οφείλεται κυρίως στις Κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, με τα ψυχρότερα κλίματα του Βορείου Αιγαίου, αλλά και τη γειτνίασή της με το Πήλιο και τις επιρροές που δέχτηκε από αυτό.

A.1. Μακεδονικός τύπος

Είναι συνήθως μικρών διαστάσεων, λόγω της στενότητας του οικοδομήσιμου χώρου και για το λόγο αυτό αναπτύσσονται κατά τον κατακόρυφο άξονα. Στην πρώτη στάθμη που συνήθως είναι ημιυπόγεια, υπήρχε η κουζίνα για το μαγείρεμα και τα κελάρια για την αποθήκευση των προϊόντων της χρονιάς. Στον πρώτο όροφο χωροθετούνταν οι καθημερινοί χώροι, οι τραπεζαρίες και τα δωμάτια, ενώ στον τελευταίο, που συνήθως ήταν ενιαίος αβέρτο, ήταν ο χώρος υποδοχής.

A.2. Αγροτικός τύπος

B. Η Νεοκλασική αρχιτεκτονική

Στα πρώτα χρόνια θα εμφανιστούν κάποιες ογκώδεις κατασκευές με σαφή τα νεοκλασικά χαρακτηριστικά, αλλά και έντονα τα στοιχεία της προϋπάρχουσας λαϊκής αρχιτεκτονικής. Τα σπίτια αυτά ανήκαν σε πλούσιους εμπόρους και πλοιάρχους, οι οποίοι όπως ήταν πολυταξιδεμένοι, έφεραν πρώτοι στο νησί τον καινούριο αρχιτεκτονικό ρυθμό της εποχής. Τα κτίσματα αυτά αποτελούν το μεταβατικό στάδιο του περάσματος από τη λαϊκή στην νεοκλασική αρχιτεκτονική. Με την πάροδο όμως του χρόνου, θα καθιερωθεί ο αμιγής νεοκλασικός ρυθμός σε όλες τις οικοδομές με όλα τα χαρακτηριστικά μορφολογικά στοιχεία αυτού του ρυθμού. Τα σπίτια της νεοκλασικής περιόδου είναι λιθόκτιστα, διώροφα ή και τριώροφα και στεγάζονται και αυτά όπως και τα σπίτια της προηγούμενης περιόδου. Έχουν συμμετρική οργάνωση, τόσο στις κατόψεις τους όσο και στη διαμόρφωση των όψεων τους, οι οποίες είναι πλούσια διακοσμημένες με τραβηχτά διακοσμητικά στοιχεία όπως παραστάσεις με επίκρανα, επιστήλια, ζωφόρους γείσα κ.ά.

Οι είσοδοι των σπιτιών αυτών πλαισιώνονται συνήθως από μαρμάρινα περιθυρώματα ενώ πάνω τους υπάρχει πάντα το μαρμάρινο μπαλκόνι , το οποίο στηρίζεται σε μαρμάρινα λιθανάγλυφα φουρούσια και προστατεύονται από περίτεχνες σφυρήλατες σιδεριές.

Ο νεοκλασικισμός και τα διάφορα συγγενικά ρεύματά του θα διατηρηθεί στο νησί μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα που θα τον διαδεχθεί η σύγχρονη αρχιτεκτονική ή όπως καθιερώθηκε να λέγεται η αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου.