ΜΥΚΟΝΟΣ TΑΞΙΔΙΩΤΙΚOΣ ΟΔΗΓOΣ

ΜΥΚΟΝΟΣ > ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ & ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ & ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Μόνο στην περιοχή της Χώρας υπάρχουν περισσότερες από 60 μεταβυζαντινές εκκλησίες, ενώ σε ολόκληρο το νησί υπάρχουν γύρω στα 800 ξωκλήσια! Αρκετά από αυτά έχουν κηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως προστατευόμενα ιστορικά μνημεία. Τα περισσότερα από αυτά χτίστηκαν μετά από τάματα που έκαναν οι ναυτικοί και οι οικογένειες των ναυτικών για να έχουν καλά ταξίδια και να μπορέσουν να γυρίσουν με ασφάλεια στα σπίτια τους, αλλά και επειδή συνήθιζαν να τοποθετούν σε εκκλησίες τα οστά των νεκρών τους.

Οι περισσότερες εκκλησίες της Μυκόνου είναι τυπικές, μικρών διαστάσεων και λιτές κατασκευές, μονόκλιτες και καμαροσκεπείς όπως και στα άλλα νησιά του νότιου Αιγαίου, με χαρακτηριστικό κόκκινο-κεραμιδί χρώμα στο εξωτερικό της καμπύλης στέγης τους. Μερικές είναι αρκετά παλιές (πρωτοβυζαντινές / μεσοβυζαντινές), όμως η πλειοψηφία τους ανήκει στον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα. Περιέχουν αντιπροσωπευτικά και κάποτε πολύ ενδιαφέροντα έργα της νεότερης λαϊκής -και όχι μόνο- αγιογραφίας και εκκλησιαστικής κοσμητικής (εικόνες, ξυλόγλυπτα τέμπλα κ. ά.). Η Μύκονος έχει επίσης και αρκετά Μοναστήρια με πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική και αξιόλογα έργα θρησκευτικής τέχνης.

Παναγία η Παραπορτιανή

Η Παναγία η Παραπορτιανή βρίσκεται στον οικισμό του Κάστρου, στην Χώρα της Μυκόνου. Είναι ένα σύμπλεγμα πέντε εκκλησιών εκ των οποίων οι τέσσερις από αυτές βρίσκονται στο ισόγειο και αποτελούν τη βάση του οικοδομήματος και η πέμπτη που επικάθεται σαν τρούλος. Οι εκκλησίες αυτές είναι η εκκλησία του Αγίου Ευσταθίου που αποτελεί και το κέντρο της βάσης του συμπλέγματος, η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων η οποία είναι και η παλαιότερη, υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε στα τέλη 14ου αιώνα ή στις αρχές του 15ου αιώνα, η εκκλησία του Αγίου Σώζοντος και η εκκλησία της Αγίας Αναστασίας.

Η εκκλησία ονομάστηκε έτσι επειδή στα παλαιότερα χρόνια υπήρχε δίπλα της μία μικρή πύλη (ή αλλιώς παραπόρτι) του μεσαιωνικού κάστρου της Μυκόνου. Υπολογίζεται ότι κτίστηκε διαδοχικά τον 16ο – 17ο αιώνα.

Παναγία Τουρλιανή

Η Μονή της Παναγίας Τουρλιανής βρίσκεται στον οικισμό της Άνω Μεράς και ιδρύθηκε το 1542 σε θέση όπου π προϋπήρχε παλαιά εκκλησία των Εισοδίων της Παναγίας. Κατά την παράδοση το Μοναστήρι της Παναγίας Τουρλιανής κτίστηκε από φυγάδες Μοναχούς της Αρχόντισσας Πάρου πού ζήτησαν άσυλο στο νησί της Μυκόνου. Οι Μοναχοί κατέφυγαν στο άνω μέρος του νησιού, στον μικρό ναό της Παναγίας, όπου υπηρετούσε η Μοναχή Τούρλη.

Κατά την παράδοση η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε να πλέει στην παραλία του νησιού, κοντά στον ορμίσκο του Τούρλου και θεωρείται έργο του Ευαγγελιστού Λουκά. Ανήκει στη Ιερά Μητρόπολη Σύρου.

Το Μοναστήρι του Παλαιόκαστρου

Στα βόρεια του οικισμού της Άνω Μεράς βρίσκεται το μοναστήρι του Παλαιόκαστρου. Κτίστηκε από τους άρχοντες του νησιού, τους Γκίζι, στην κορυφή του ομώνυμου λόφου κοντά στον αρχαίο οικισμό του Πανόρμου. Πρόκειται για μια γυναικεία μονή του 18ου αιώνα και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κυκλαδικής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής.

Ιερός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής

Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής ή της Μεγάλης Παναγιάς, όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν οι ντόπιοι είναι ο μεγαλύτερος ναός μέσα στην Χώρα της Μυκόνου. Είναι κτισμένος σε ρυθμό μονόκλιτης βασιλικής μετά τρούλου, έχει κόγχες στην βόρεια και στη νότια πλευρά και το εμβαδόν του είναι 182.30 τ.μ.

Η παράδοση αναφέρει ότι η εικόνα της βρέθηκε μέσα σ` ένα πηγάδι και γι’ αυτό έχει και το όνομα Παναγία η Πηγαδιώτισσα. Επίσης την αποκαλούν Αγγελοχτισμένη διότι όταν χτίζονταν η εκκλησία στα χρόνια της Τουρκικής σκλαβιάς οι κάτοικοι άκουγαν την νύχτα τον ήχο των σφυριών και νόμιζαν οι άνθρωποι ότι ξημέρωσε και έβγαιναν για να την δουν. Τότε παρατηρούσαν ότι αν και ήταν νύχτα οι τοίχοι της εκκλησίας ήταν διπλάσιοι σε ύψος από αυτό που είχαν αφήσει την προηγούμενη μέρα.

Η ακριβής χρονολογία που χτίστηκε ο ναός δεν είναι γνωστή, πάντως η πιο παλαιά μαρτυρία που υπάρχει είναι σε έγγραφο της 1ης Απριλίου 1667.